Tylko Jeden Tanden. Sogenji.

Podobno w Japonii trudne jest tylko pierwsze 20 lat. Tak napisała w „Japońskim wachlarzu” Olga Tokarczuk, która w Japonii mieszkała 8 lat! Nie miałam tyle czasu, tym bardziej, że w Sogenji dowiedziałam się, że moje imię Gosia ładnie brzmi i po japońsku dźwięk "sia" oznacza szybki pojazd. A ja, z tymi słowami identyfikuję się w 100% i tak samo szybko minął mój pobyt. Jeśli miałabym określić swoją praktykę zen, to jest ona: spontaniczna, entuzjastyczna, ciekawa, nieregularna, różna, ale wg mojego rytmu i odczuć. I z takim nastawieniem, zapleczem i chęcią doświadczania zdecydowałam o podróży do Sogenji.

Byłam tylko chwilę, ale wrażenie pozostało ogromne. Rohatsu sesshin to bardzo ważny czas w życiu klasztornym co było widać, słuchać i czuć na każdym kroku. Maksymalna mobilizacja i wielkie zaangażowanie w przygotowanie wszystkich uczestników, którzy przybywają z najdalszych zakątków świata od Stanów po Australię czy Europę. Moje trzy dni na aklimatyzację to było niewiele. Nowe miejsca do rozpoznania, nieznajome nazwy, twarze, dużo zasad i reguł, bardzo dużo zasad i reguł, no i delikatny stres połączony z ekscytacją wynikający z poczucia, że zbliża się nowe, nieznane i obawy czy na pewno dam radę? Na moje szczęście była ze mną Aga oraz inne osoby z Polski- Robert, Bartek, którzy pomagali mi poczuć się dobrze i poznać teren. A „szczęście” jak się później okazało nie opuściło mnie do samego końca.

Rozpakowanie, ogarnięcie miejsce do spania, które za niedługo przyszło nam z Agą zmienić na inne, znalezienie hakamy to za mną (nie brałam ze sobą, żadnego formalnego stroju, wszystko można znaleźć na miejscu). Pozostało pierwsze wejście do zendo- niby nic takiego, ale czułam się bardzo zaszczycona i dumna, pokłony przed mnichami, przedstawienie i zajecie przyporządkowanego miejsca. Moje, znajdowało się w gaitanie– takim przedsionku do zendo, gdzie sadzani są wszyscy nowo przyjeżdzający. Okazało się to potem strategiczną pozycją, szczególnie w biegu na sanzen gdzie liczyła się szybkość w zajmowaniu kolejki.

Rohatsu sesshin tuż, tuż. Nerwowo sprawdzam pogodę i napięty harmonogram- długi dzień a przerw nie widać -panika! Będę głodna, kierowana jakimś ślepym pędem zaopatruje się w zapasowe jedzenie– zupełnie bez sensu. Jedzenie było pyszne. Liczne wariacje na temat tofu, o którym nigdy bym nie pomyślała, że może tak smakować i mieć tak różne konsystencje. Pierwsze poranne pobudki, za mną, ta na Rohatsu nie ma już znaczenia. Zatapiam się w rytm chwili, dnia, sutry, zazen, przerwa, sanzen,1, 2, 3, 4 biegnę co sił, jestem ciekawa spotkania, zazen, kinhin, zazen, posiłek, praca, ta sama droga, te same miejsca, ci sami ludzie. Dzień po dniu, rytm wyznacza światło. 7 dni jak 1 dzień, jedna chwila jak cała wieczność.

Sogenji, only One Tanden. Otwórz serce, uspokój głowę, świat dookoła jest piękny, ale ty patrz do środka, oddychaj, trzymaj tandem, nie rób przerw– tak mówiła mniszka z klasztoru, z którą się zaprzyjaźniłam- Sokun, moja i Agi towarzyszka codzienności. Sogenji, only One Tanden – powtarzamy jak mantrę- wdech, wydech, bez przerw, trzymam tanden. czuje moc zendo. Pełne skupienie. Korzystam z energii grupy. Nie ma miejsca na przypadkowe myśli czy spojrzenia. Sogenji, only one tanden. W parku jesień, słońce ogrzewa chłodne poranki, kolory, szelest liści. Przypadkowi turyści robiący romantyczne zdjęcie na tle kolorów jesieni.

Sogenji i praktyka zen to są dla mnie osoby, które poznaje, zaprzyjaźniamy się. To energia i sympatia, dbanie o siebie, siła i ogromna mądrość życiowa- taka z serca, którą doświadczam, poczucie wspólnoty, bycie częścią grupy. Sogenji, only One Tanden. To my. To zdanie towarzyszy mi od pierwszego usłyszenia. 7 dni jak jeden dzień, jedna chwila jak cała wieczność. Tyle to trwało. Wzruszają mnie te wspomnienia i myśli o moich współtowarzyszach podróży. Mam wielkie szczęście do niesamowitych osób na swojej drodze!

Kolekcjonuję japońskie historie, cieszę się, że udało się pobyć a nie tylko być. W sumie w Japonii spędziłam 22 dni, z czego 12 w klasztorze. Podczas pozostałych podróżowałam i eksplorowałam kraj w towarzystwie i solo.

Przed wyjazdem wydawało mi się, że „teoretycznie” przygotowałam się bardzo dobrze i niewiele mnie zaskoczy. Dostałam sporo porad i wskazówek od wcześniejszych bywalców. Przeczytałam kilka książek, słuchałam podcasty o Japonii. Przyjaciółka zapytała, czy jestem gotowa- „tak pewnie” opowiedziałam bez wahania i zaczęłam wymieniać co kupiłam- jakie ubrania z merino, getry z polarem, koc elektryczny, kamizelkę ogrzewaną na usb itp. Uśmiałyśmy się, bo pytała oczywiście o moje mentalne nastawienie. Ja miałam w głowie tylko zimną aurę i domy bez ogrzewania. Koc okazał się na nic- w Japonii jest jakiś inny prąd- i się nie nagrzewał, kamizelka szału nie zrobiła, nic nie czułam pod warstwami materiałów, jedynie merino, kurtka puchowa i japońskie ogrzewacze ratowały sytuację. Jednak marznięcie w pokorze nie jest dla mnie cnotą godną kultywowania. Ale za to dobrze motywuje do głębokiej koncentracji. Warto się zabezpieczyć i ostatecznie zaakceptować. 😊

Odkryłam również sekret rannego wstawania w zimowe ciemne poranki. To ciepłe miękkie światło, które dają lampki sensoryczne, łagodzą pierwszy szok i nie trzeba przyzwyczajać wzroku. Wstaje się dużo przyjemniej. Polecam! A Japonia, którą zobaczyłam, poznałam i doświadczyłam była po prostu wspaniała i chętnie wrócę! Gosia.

fotografie: Gosia, Robert

Translation:
Apparently, in Japan, only the first 20 years are difficult. That's what Olga Tokarczuk wrote in "The Japanese Fan", and she lived in Japan for 8 years! I didn’t have that much time, especially since at Sogenji, I found out that my name, Gosia, sounds beautiful, and the sound “sia” in Japanese means a fast vehicle. And I identify with that 100%, just like my time there flew by quickly. If I were to describe my Zen practice, it is: spontaneous, enthusiastic, curious, irregular, diverse, but always according to my own rhythm and feelings. And with that mindset, background, and eagerness to experience, I decided to travel to Sogenji.

I was there only for a short while, but the impression it left was immense. Rohatsu sesshin is a very important time in monastic life, and you could see, hear, and feel it everywhere. Maximum mobilization and great commitment to preparing all participants, who come from the farthest corners of the world—from the US to Australia and Europe. My three days to acclimate weren’t much. New places to familiarize myself with, unfamiliar names, faces, lots of rules and regulations—so many rules and regulations!—and a touch of stress mixed with excitement due to the feeling that something new, unknown was approaching, along with the fear of whether I could manage it all. Luckily, I wasn’t alone—Aga was with me, along with others from Poland, like Robert and Bartek, who helped me feel at home and get to know the surroundings. And that "luck," as it turned out later, stayed with me until the very end.

Unpacking, finding a sleeping spot, which Aga and I soon had to change, and locating a hakama were all behind me (I didn’t bring any formal attire, but everything was available on-site). All that was left was the first entrance into the zendo—nothing major, but I felt honored and proud. Bowing before the monks, introductions, and taking my assigned spot. Mine was in the gaitan—a kind of vestibule to the zendo where all newcomers are seated. It later turned out to be a strategic position, especially when rushing to sanzen, where speed in joining the line mattered.

Rohatsu sesshin was approaching fast. Nervously, I checked the weather and the tight schedule—a long day with no visible breaks—panic! Fearing hunger, I blindly stocked up on extra food—completely unnecessary. The food was delicious. Various tofu dishes, which I’d never thought could taste so good and come in so many textures. The first morning wake-up calls were behind me, and the one for Rohatsu didn’t faze me anymore. I immersed myself in the rhythm of the moment: sutras, zazen, breaks, sanzen—1, 2, 3, 4—running as fast as I could, eager for the meeting. Zazen, kinhin, zazen, meals, work—the same paths, the same places, the same people. Day after day, with light dictating the rhythm. Seven days felt like one day, and one moment felt like an eternity.

Sogenji, only one tanden. Open your heart, calm your mind, the world around you is beautiful, but you must look within, breathe, hold your tanden, and don’t take breaks—that’s what the nun from the monastery, Sokun, told me. She became a close companion to both me and Aga during our stay. Sogenji, only one tanden—we repeated it like a mantra. Inhale, exhale, no breaks, holding the tanden. I felt the power of the zendo, the full concentration. I drew strength from the group’s energy. There was no room for random thoughts or glances. Sogenji, only one tanden. In the park, it was autumn. The sun warmed the cool mornings, the colors and rustling leaves surrounded us. Nearby, tourists took romantic photos against the backdrop of fall’s hues.

Sogenji and Zen practice, for me, are about the people I meet and befriend. It’s about energy and kindness, caring for one another, strength, and profound life wisdom—the kind that comes from the heart. It’s about the sense of community, being part of a group. Sogenji, only one tanden. That’s us. This phrase stayed with me from the moment I first heard it. Seven days felt like one day, and one moment felt like an eternity. That’s how long it lasted. These memories and thoughts of my fellow travelers still move me deeply. I am incredibly lucky to have met such extraordinary people on my journey!

I collect Japanese stories and am grateful that I managed not only to be there but to truly experience it. Altogether, I spent 22 days in Japan, 12 of which were in the monastery. During the rest, I traveled and explored the country, both with others and on my own.

Before leaving, I thought I was “theoretically” well-prepared and wouldn’t be easily surprised. I had received plenty of advice and tips from previous visitors. I read several books and listened to podcasts about Japan. A friend asked me if I was ready—“Of course,” I confidently replied and started listing everything I’d bought: merino clothing, fleece-lined leggings, an electric blanket, a heated USB vest, and so on. We laughed because, of course, she was asking about my mental preparation. My mind, however, was focused on the cold weather and houses without heating. The blanket turned out to be useless—Japan has a different type of electricity, and it wouldn’t heat up. The vest wasn’t impressive either—I couldn’t feel anything under all the layers. Only merino wool, a down jacket, and Japanese warmers saved me. Still, enduring the cold with humility isn’t a virtue I’m keen on cultivating. But it does serve as good motivation for deep concentration. It’s worth preparing and ultimately accepting the situation. 😊

I also discovered the secret to waking up early on cold, dark winter mornings: warm, soft lighting from sensory lamps. It softens the initial shock and doesn’t strain your eyes. Waking up becomes much more pleasant—I highly recommend it! And Japan, the one I saw, got to know, and experienced, was simply amazing, and I would love to return! Gosia.

photos: Gosia, Robert